Uszkodzony banknot – czy można wymienić go na nowy?
Na pewno nie raz mieliście w ręku uszkodzony banknot i nie raz takim banknotem zapłaciliście. Mógł być poplamiony, naddarty, postrzępiony lub przerwany. Kasjer jednak go przyjął, więc nie widzieliście problemu. Intuicyjnie tego typu banknotu chcemy się jak najszybciej pozbyć. Czy jest to zachowanie słuszne i czy rzeczywiście powinniśmy się czegokolwiek obawiać w związku z używaniem zniszczonego banknotu? Co powinniśmy zrobić w sytuacji, kiedy tego typu banknot znajdzie się w naszym posiadaniu? Co zrobić z uszkodzonym banknotem?
Uszkodzony banknot? Udaj się do banku!
Na mocy Zarządzenia nr 31/2013 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 17 grudnia 2013r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wymiany znaków pieniężnych, które wskutek zużycia lub uszkodzenia przestają być prawnym środkiem płatniczym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej każdy bank ma obowiązek przyjąć uszkodzony banknot i bezpłatnie wymienić go na nowy. Warto podkreślić, że nie musimy udawać się do placówki, która nas obsługuje (np. do tej, w której posiadamy konto osobiste).
Co to znaczy uszkodzony banknot lub moneta?
Zarządzenie wyjaśnia, że wymianie podlegają:
- banknoty: postrzępione, naddarte, podklejone, przerwane, nadmiernie zabrudzone, zaplamione, odbarwione lub uszkodzone w inny sposób, w tym również wskutek umieszczenia na nich trwałego napisu, nadruku, rysunku lub innego znaku;
- monety oraz ich elementy (rdzeń i pierścień): mające w szczególności uszkodzenia typu mechanicznego, wytarte, o zmienionej barwie, skorodowane, w tym również uszkodzone wskutek umieszczenia na nich trwałego napisu, rysunku lub innego znaku.
Czy każdy bank wymieni uszkodzone banknoty?
Uszkodzony banknot zostanie wymieniony na nowy w kasie dowolnego banku, o ile tylko zachował on co najmniej 75% pierwotnej powierzchni w jednym fragmencie. Warto zwrócić uwagę, że wymianie podlegają monety oraz banknoty. W wypadku uszkodzonych monet, 100% wartości przysługuje nam, kiedy moneta jest w całości lub też jesteśmy w posiadaniu dwóch rozłącznych elementów pochodzących z monety o tym samym nominale (rdzeń i pierścień).
Co dzieje się, kiedy zniszczony banknot zachował poniżej 75% swojej pierwotnej powierzchni?
W takim przypadku przysługuje nam wymiana na gotówkę o równowartości 50% nominału banknotu (otrzymamy połowę jego wartości nominalnej), o ile tylko zachowało się co najmniej 45% pierwotnej powierzchni banknotu w jednym fragmencie. Z kolei w wypadku monet 50% ich pierwotnej wartości otrzymamy w przypadku, kiedy jesteśmy w posiadaniu jednej z dwóch rozłącznych części monety – rdzenia lub pierścienia.
Gdzie wymienić uszkodzony banknot?
Wymiana uszkodzonych banknotów odbywa się w dowolnym banku na terenie Polski. Pamiętajmy, że wymianie podlegają tylko autentyczne znaki pieniężne. Pracownik banku powinien dokonać wymiany od ręki – w ten sposób banknoty uszkodzone zyskują nowe życie w kilka chwil.
Czy bank może odmówić wymiany zniszczonego banknotu?
Banki są zobowiązane na mocy Zarządzenia Prezesa NBP do wymiany zniszczonych nominałów na nowe. W praktyce jednak czasem uchylają się od tego obowiązku informując, że dana placówka nie świadczy takich usług. Warto wtedy poinformować pracownika banku, że za mocy Zarządzenia Prezesa NBP ma obowiązek nas obsłużyć.
Czy można wymienić uszkodzony banknot euro?
Uszkodzony banknot euro także podlega wymianie. Nie możemy tego dokonać w każdym banku na terenie Polski, tak jak w przypadków złotówek. Właściwy do przeprowadzenia procedury wymiany uszkodzonego banknotu na nowy w takim przypadku jest oddział banku centralnego. W przypadku Polski z uszkodzonym banknotem euro musimy udać się do NBP (Narodowy Bank Polski). Placówki NBP znajdują się w większych miastach naszego kraju, np. Gdańsk, Wrocław itd. (banknot możemy także wymienić w centrali Narodowego Banku Polskiego). Wymianę banknotu euro reguluje Decyzja Europejskiego Banku Centralnego z dnia 19 kwietnia 2013 r. w sprawie nominałów, parametrów, reprodukcji, wymiany i wycofywania banknotów euro (EBC/2013/10). Jeśli będziemy chcieli w NBP wymienić uszkodzone banknoty, otrzymamy oczywiście ich równowartość w wartości nominalnej.